bazı filozoflar öldükten sonra doğarlar!

Herkese merhaba kitap kurtları.

2023'e olağanüstü felsefi ve derin bir kitapla giriş yaptım. Sekiz günde okuduğum bu kitabı sizinle paylaşmadan yapamazdım. Hatta kendimle bile paylaşmadan yapamazdım çünkü birçok şey öğrendim ve anladım. Unutmamak adına bu incelemeyi yazıyorum. 

Nietzsche ağladığında. Irvin d. Yalom

Bu roman gerçek kişilerden uyarlanmıştır. Olayların gerçeklik payı olsa da bazı karakterler hiç gerçek hayatta karşılaşmamıştır ve var olmamıştır. 

DR. BREUER: Dönemin Viyana'sında ünlü, dünyanın dört bir tarafından da varlığı bilinen bir doktor. 40 yaşında. Psikanalizin öncülerinden biri. 

FRİEDRİCH NİETZSCHE: Bildiğimiz ismini sıkça duyduğumuz filozof. Basel Üniversitesi'nde profesörlük yapmış aynı zamanda yanlış yüzyılda doğduğunu düşünen bir dahi. Migren rahatsızlığı ile boğuşan ömrünü doktor ve tedavilerle geçirmiş fakat meyvesini alamamış bir hasta aynı zamanda. 

LOU SALOME: Yirmi bir yaşında rus bir hanımefendi. Büyüleyici bir güzelliği ve endamı olduğunu anlıyoruz. Çünkü Nietzsche bile kadınlara aşk yönünden güvenmediği halde onun asaletine karşı koyamamış. Salome aynı zamanda özgür biri. Kendinin farkında, özgür benliğini keşfetmiş, evliliğe sıcak bakmayan bir hanımefendi. Nietzsche'nin eski aşkı.

BERTHA: Dr. Breuer'in hastasıdır. Dr. Breuer de ona hastadır saplantılı bir aşk duygusu hissetmektedir ona karşı. Bu kızı hipnozla tedavi etmeyi başarmıştır kısa süreli de olsa. Takma ismi ANNA O.

FREUD: Dr. Breuer'in yakın arkadaşı. Dr. Breuer ile sık sık görüşürler ve özel hastaları hakkında fikir alışverişi yaparlar. Kendisi de psikanalizin öncülerindendir.

Karakterleri ilk olarak böyle tanıttım. Aslında bunu 1000 kitapta yapılan incelemeleri okurken keşfettim.

Tanımlamalar arasında benzerlik mevcut çünkü ben bile hayran kaldım.

Lou Salome, Dr. Breuer ile bir görüşme ayarlayarak Nietzsche'yi tedavi etmesini istiyor. Salome, Nietzsche ile ortak arkadaşı olan Paul Ree ile onu aldatıyor. Zaten yalnız biri olarak kendini tanımlayan Nietzsche, Salome ile olan ilişkisinden sonra ihanete uğradığı için kendini daha da içine kapatmış biri oluyor. Dr. Breuer ilk seferinde bu teklifi kabul etmese de Lou'nun zarafetine karşı koyamadığından kabul ediyor. 

Erkekler tarafından son derece çekici özelliği olduğu iddia edilir. 

Wagner adında akademisyen arkadaşı Nietzsche'yi bir şekilde Dr. Josef Breuer ile görüşmeye ikna eder. Josef ve Nietzsche ile görüşmelere başlanır. Friedrich son derece ketum bir tavır sergiler. Josef onun kendisine açılmasını sağlamak için rolleri değiştirmeye çalışarak aynı zamanda hem kendini hem de onu konuşma terapisi uygulayarak tedavi etmeyi amaçlar. İşin iyi tarafı amacına ulaşır. Bu arada biz de o ikilinin konuşma seanslarına tanıklık ediyoruz. Friedrich son derece akıllı, derin düşünen, çağının bile çok ötesinde bilgili olduğunu kanıtlayan sözleri ve davranışlarıyla beni bile zorladı.

Zorlamak derken gerçeklerle yüzleştirdi. Dr. Josef bu acımasızlığından onu ciddiye almamayı bile düşünüyordu. Ama ondan felsefi anlamda birçok şey aldı. Onunla rekabet etmek yerine ona teslim olunca yaşadığı bu anlamsızlık hissini bile kendi içinde anlayarak yok etmiş oldu. 

Bu kitabı okurken çabucak içine dalıverdim. Çok düşündüm. Boşluğa baktım. Üç sayfa okuyup kalktım düşündüm geri geldim. Tekrar okudum uzun süre düşündüm. Gerçeklikle bir yüzleşme seansına girdim. Okurken birçok yerin altını çizdim. Okuma defterime not aldım. Ders çıkardım. Beni ciddi anlamda büyüten bir kitap oldu. Kişiliğime daha yakından bakmamı sağladı. Bunlar açıklanamayacak şeyler fakat insan kendi içinde anlıyorsa bu kafi bence.

Bir defa okumak asla yeterli olmayacaktır. Tekrar tekrar okunması gerektiğinin altını çiziyorum. 

Nietzsche'nin en çok etkilendiğim cümlesi ise şuydu: 

Kendilerinden hoşlanmadıkları halde başkalarını, kendisi hakkında iyi düşünmeye ikna edenleri çok gördüm. Bunu başardıklarında kendilerini iyi hissediyorlar. Ama bu yanlış bir çözüm. Bu başkalarının otoritesi altına girmektir. Sizin göreviniz kendinizi kabul etmek; benim kabulümü kazanmanın yollarını bulmak değil."

Nietzsche'nin asla katılmadığım görüşü ise:

"Yani insan güzel bir cildin altındaki çirkinliğe -kana, damarlara, yağlara, sümüğe, dışkıya ve bütün fizyolojik çirkinliklere- kör kalmadan bir kadını sevemez. Aşık gözlerini oyup hakikatten vazgeçmelidir. Benim içinse hakikatsiz bir yaşam yaşarken ölmektir!"

Son olarak Nietzsche ile tanışmam Böyle Buyurdu Zerdüşt ile oldu. Onu henüz bitirmedim. Mutlaka Nietzsche okumak insanı büyütecektir. Öncelikle bu incelediğim kitabı okuyarak Nietzsche'nin görüşlerine hakim olmanızı ondan sonra diğer eserlerini okumanızı tavsiye ediyorum.

Herkese keyifli okumalar diliyorum.